Plan daltoński

W bieżącym roku szkolnym pani Ewa Szeląg wychowawca oddziału przedszkolnego 0a, wzbogaciła metody pracy dydaktyczno-wychowawczej wprowadzając do procesu nauczania elementy planu daltońskiego. Celem nadrzędnym wprowadzonych nowych rozwiązań jest indywidualizacja procesu wychowania i kształcenia dzieci. Wychowanie dziecka samodzielnego, zdolnego do podejmowania inicjatyw zgodnych z indywidualnym potencjałem rozwojowym oraz odpowiedzialnego za swoje decyzje i podejmowane działania. Zgodnie z założeniami edukacji daltońskiej ogromną rolę w procesie nauczania stanowi wizualizacja procesu edukacyjnego. Wizualizacja oparta jest na tablicach, na których przy pomocy kolorów lub piktogramów oznacza się między innymi: kolor dnia tygodnia, rozkład zajęć, harmonogram i przebieg wykonania poszczególnych zadań, organizację pracy zespołowej itd. Pierwszym krokiem do wdrożenia planu daltońskiego jest wprowadzenie kolorów dnia. Dzięki temu, że każdy dzień oznaczony jest kolorem, przedszkolaki mogą zdobywać umiejętność rozróżniania dni tygodnia, zanim jeszcze nauczą się rozpoznawać i odczytywać nazwy tych dni. Ściśle powiązane z dniami tygodnia jest kalendarz pogody. Zaznaczając każdego dnia aktualną pogodę dzieci poszerzają swoją wiedzę z zakresu edukacji przyrodniczej, ucząc się jednocześnie odczytywania informacji zapisanych za pomocą symboli. Dzięki tej koncepcji już najmłodszym dzieciom można dawać poczucie odpowiedzialności, które będą w stanie unieść, przydzielając im zadania porządkowe. Skutkiem tego działania jest zwiększenie zaangażowania dzieci w otaczające je środowisko. W naszej placówce dzieci od zawsze pełniły różnego rodzaju dyżury, które teraz zostały powiązane z planem daltońskim. Pojawiła się wiec osoba pełniąca funkcje menadżera grupy czyli prawa ręka nauczyciela. Kolejnym elementem koncepcji daltońskiej są listy obecności dzieci. Po przyjściu do szkoły dzieci oznaczają swoją obecność na specjalnej tablicy. Uczą się w ten sposób obowiązkowości i systematyczności. W młodszych grupach dzieci zaznaczają obecność pod swoim zdjęciem, w starszych potrafią odnaleźć zapis swojego imienia i nazwiska. Ta czynność daje możliwość mimowolnego poznawania liter, identyfikacji oraz współodpowiedzialności za innych kolegów z grupy. 

W planowaniu dnia pomocne są plansze „PLAN DNIA”, na których dzieci wraz z nauczycielem ustalają rytm dnia. Ten rodzaj wizualizacji budzi w dziecku poczucie odpowiedzialności za poszczególne elementy i zdarzenia w trakcie pobytu w przedszkolu. Poprzez nabywanie znajomości kolejnych kluczowych momentów dnia, redukuje się niepewność w nowym dla dziecku otoczeniu i sprawia, że dzieci czują się bezpiecznie wiedząc co po czym następuje. Ważnym elementem występującym w sali jest zegar daltoński, który jest wykorzystywany przy różnych okazjach (zabawa, sprzątanie, posiłek). Dzieci obserwując wskazówkę same widzą upływający czas i wiedzą, że pora kończyć dany rodzaj aktywności. Pomaga to w sprawnej organizacji i samodzielnym gospodarowaniu wyznaczonym czasem. W opisywanej przez nas koncepcji funkcjonują również sygnalizatory organizujące czas i rodzaj pracy przedszkolnej. Kolor czerwony – oznacza samodzielną pracę nad zadaniem. Kolor żółty – to praca w parach, korzystanie ze wzajemnej pomocy. Kolor zielony – korzystanie z pomocy nauczyciela. W pracy z dziećmi w grupie 0 a wykorzystywana jest między innymi instrukcja obrazkowa, będącą wskaźnikiem, pomocnikiem w procesie zdobywania wiedzy, a także tworzenia rozmaitych prac. Ostatecznym celem stosowania instrukcji jest samodzielna nauka, zdobycie informacji, poszerzenie kompetencji. Dziecko w poczuciu odpowiedzialności realizuje zaplanowane zadania, jest niezależne i samodzielne. Powyższe działania wpisują się w realizację projektu Erasmus + SPOT and STOP Emotional School Dropout.